ایران‌ چک‌ها جمع‌آوری می‌شود

هنوز زمان زیادی از به جریان افتادن ایران‌چک‌های بانک مرکزی در میان مردم نمی‌گذرد که باید به‌تدریج خود را برای خداحافظی با این ابزار مبادلاتی آماده کنند.

خلیج فارس آنلاین : رئیس بانک مرکزی در کنفرانس خبری دیروز خود در میان انبوه اخباری که اعلام کرد، سیاست انتشار اسکناس‌های درشت و جایگزینی آن با چک‌های بانکی موجود به شکلی شفاف‌تر از قبل مورد تاکید قرار داد.

محمود بهمنی در پایان گفت‌وگو با خبرنگاران که درباره زمان انتشار اسکناس‌های 10 هزار تومانی سخن می‌گفت، اظهار کرد: با انشار اسکناس‌های 10هزار تومانی و درشت که تا پایان خرداد در اختیار مردم قرار می‌گیرد، چک‌های بانکی به مرور از رده خارج خواهد شد.

وی همچنین با اعلام دوباره توقف انتشار ایران‌چک 200 هزار تومانی گفت: خروج ایران چک‌ها از بازار با ایران چک‌های 50 هزار تومانی آغاز خواهد شد چراکه بانک مرکزی در نظر دارد با این اقدام جلوی پولشویی را بگیرد.

بهمنی یک خبر دیگر هم درباره ایران چک‌ها داد: در نظر گرفته‌ایم چک‌های باقیمانده با یک امضای خریدار به فروش برسد تا سیر طی شده توسط چک‌ها مشخص شود.

سیاست انتشار ایران چک‌های بانک مرکزی نخستین بار در زمان مدیریت سابق بانک مرکزی و با هدف جلوگیری از تولید ایران چک‌های بدون پشتوانه بانک‌های کشور طراحی و از سال 86 اجرا شد. در نتیجه این سیاست ایران چک‌های سابق که هر بانک به طور جداگانه برای خود منتشر می‌کرد جمع آوری و ایران چک‌های جدید بانک مرکزی جایگزین آن شد. بانک مرکزی انتشار ایران چک بانک‌ها را یکی از عوامل تورم افسارگسیخته 2-3 سال اخیر می‌دانست و با همین سیاست حدود 13‌هزار میلیارد تومان از ایران چک‌های بانک‌ها را جمع‌آوری کرد.

وی‍ژگی مهم ایران چک بانک مرکزی آن بود که بانک‌ها برای دریافت و استفاده از آن باید ما به ازایی را به صورت ریالی در بانک مرکزی سپرده‌گذاری می‌کردند. به این ترتیب قدرت خلق پول از بانک‌ها گرفته شده و یکی از عوامل افزایش نقدینگی مهار می‌شد.

اما ظاهرا بعد از حدود 3 سال از به جریان افتادن ایران چک‌های بانک مرکزی که با شرایطی بسیار آسان و عینا مانند اسکناس مورد مبادله قرار می‌گیرد، مشخص شده که این سیستم ممکن است بهشتی برای پولشویان باشد و باید فکری برای آن کرد. لذا چاره کار در آن دیده شده است که با انتشار اسکناس‌های درشت‌تر، چک پول‌های موجود در بازار به تدریج از رده خارج شود.

هم اکنون ایران‌چک‌های بانک مرکزی در دو رقم 50 و 100 هزارتومانی در دسترس مردم قرار دارد و سهولت مبادله آنها باعث شده امکان استفاده از ایران چک در دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها نیز فراهم شود اما سیاست جدید بانک مرکزی تا زمان خروج کامل چک بانک از مبادلات پولی آن است که رد و بدل شدن ایران چک با قید امضای‌ خریدار آن صورت پذیرد.

رئیس بانک مرکزی در این مصاحبه اخبار دیگری را هم اعلام کرد که اهم آنها به شرح زیر است:

بهمنی در توضیح محتوای بسته سیاستی- نظارتی سال 89 نظام بانکی کشور گفت: نرخ سود سپرده علی‌الحساب یک تا 3 ماهه بانک‌ها 6 درصد، 3 تا 6 ماهه 8 درصد و کمتر از یکسال تا 6 ماه 11‌درصد در این بسته در نظر گرفته شده است.

وی با بیان این‌که حساب‌های دومنظوره در بانک‌ها را از بین بردیم، تصریح کرد: نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات در مناطق آزاد با سرزمین اصلی به منظور جلوگیری از انتقال پول به این مناطق یکسان شد و این امر به مصلحت بود.

نرخ سود تسهیلات مسکن مهر

وی در خصوص یارانه‌های پرداختی دولت برای تسهیلات بانکی گفت: این امر با توجه به واقعی شدن نرخ‌ها و کاهش نرخ تورم منتفی شده است، همچنین در مورد مسکن مهر نیز بر اساس دستورالعمل تدوین شده در 2 ماه اخیر قرار است نرخ سود قرض‌الحسنه تسهیلات مسکن مهر برای روستاها 4 درصد، مراکز استان‌ها 7 درصد و تهران 9‌درصد باشد که مابه‌التفاوت آن تا 12 درصد از محل یارانه‌ها توسط دولت جبران خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص بدهی دولت به بانک‌ها نیز گفت: بر اساس برنامه چهارم توسعه قرار بود بدهی دولت تا پایان این برنامه به بانک‌ها به صفر برسد و سالانه 20 درصد کاهش یابد که این کار انجام شده و این رقم در حال کاهش است به نحوی که رقم آن در حال حاضر به 98 هزار و 765 میلیارد ریال رسیده است.

تسهیلات مسکن فقط در بانک مسکن

بهمنی اعلام کرد: اعطای تسهیلات برای خرید مسکن توسط بانک‌های مختلف به جز بانک مسکن در بسته امسال ممنوع شده و وام‌های مسکن به منظور کنترل قیمت فقط به بخش تولید اختصاص خواهد یافت.

وی از ورود اسکناس 10 هزار تومانی تا پایان خرداد ماه امسال به بازار خبر داد و افزود: بانک مرکزی قصد دارد با ورود اسکناس‌های درشت به مرور چک پول‌ها را از سطح جامعه جمع آوری کند.

کاهش نرخ حق‌الوکاله بانک‌ها

بهمنی از کاهش نرخ حق‌الوکاله بانک‌ها در بسته سال جاری به 5‌/‌2درصد خبر داد و این امر را باعث افزایش رقابت بانک‌ها دانست.

وی همچنین نرخ سپرده قانونی بانک‌های تخصصی را 10 درصد اعلام کرد و افزود: این امر امکان اعطای تسهیلات بیشتر توسط این بانک‌ها را فراهم می‌کند.

بهمنی نسبت‌های حساب‌های قرض‌الحسنه پس انداز را در بسته امسال 10 درصد ذکر کرد و افزود: نرخ سپرده‌های دیداری و سایر 17 درصد، کوتاه مدت 5‌/‌15 درصد، یک‌ساله 15 درصد، 2 ساله و 3 ساله 11 درصد، 4 ساله 10 درصد و 5 ساله نیز 10 درصد در نظر گرفته شده است.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص وام‌های کوچک مورد نیاز مردم گفت: در بسته بانک مرکزی به نیازهای کوچک افراد توجه شده است به نحوی که در قالب وام‌های جعاله تا 3 میلیون تومان و برای تعمیر منازل تا 5 میلیون تومان مردم می‌توانند از بانک‌ها وام دریافت کنند، همچنین وام خودرو نیز 7‌میلیون تومان و وام خودروهای فرسوده 10 میلیون تومان در نظر گرفته شده است