خلیج فارس آنلاین : سیر تکاملی دوربین های دیجیتال با سرعت باورنکردنی در حال طی شدن است و با وجود انواع متنوع دوربین ها در قیمت های متفاوت به همراه قابلیت های فوق العاده انتخاب سخت خواهد شد.
اولین مرحله در انتخاب یک دوربین مناسب آشنایی با انواع دوربین های
دیجیتال و ویژگی های مهم آنها است. چگونه می توانیم یک دوربین دیجیتال خوب
خریداری کنیم در صورتی که با اصطلاحات و ویژگی های این دوربین ها آشنایی
نداشته باشیم؟
در اینجا سعی خواهیم کرد به طور خلاصه به برخی از این اصطلاحات و ویژگی ها
اشاره ای داشته باشیم. در ابتدا به مقایسه دوربینهای DSLR ، Compact و
Prosumer می پردازیم و سپس برخی از اصطلاحات رایج را شرح خواهیم داد. پس
ادامه مطلب را از دست ندهید.
DSLR و Compact و Prosumer
یکی از عوامل مهمی که در خرید دوربین دیجیتال می بایست مد نظر قرار گیرد
پیکربندی فیزیکی آن است. عمده ترین تفاوت این سه نوع دوربین نحوه تابش نور
بر روی سنسور در آنهاست. در زیر به برخی خصوصیات آنها می پردازیم.
دوربین های Digital Single Lens Reflex) DSLR): از لحاظ شکل ظاهری بزرگ تر
از دوربین های دیگر و دارای لنزهای قابل انفصال هستند. سازندگان دوربینهای
گران قیمت بهترین لنزها و سنسورهای خود را در این نوع دوربین به کار می
برند. دوربین DSLR به خاطر خصوصیاتی که دارد معمولاً انتخاب حرفه ای
هاست. در این نوع دوربین بازتاب تصاویر مستقیماً بر روی سنسور تابیده نمی
شود. نور وارد شده از لنز پس از بازتاب توسط یک آینه و منشور ۵ وجهی به
منظره یاب پشت دوربین وارد می شود. این نوع دوربین اجازه پیش نمایش دقیقی
از تصاویر و عمق میدان را در زمان نور دهی به کاربر می دهد. ولی آیا همه
دوربین های DSLR از لحاظ کیفیت در یک سطح هستند؟ مسلماً خیر!
تفاوتهای این نوع دوربین ها:
- کیفیت تصویر: کیفیت این دوربین ها به تناسب بزرگتر شدن سنسور بهتر خواهد
شد. بنابراین در ISO بالا و سرعت شاتر بالا نویز کمتری را به نسبت معمول
شاهد خواهیم بود.
- سازگاری: قابلیت تعویض لنز و امکان اضافه کردن لوازم جانبی همانند فلش و
فیلتر و … به اینگونه دوربین ها، جهانی از امکانات جدید را پیش روی
کاربران قرار می دهد. در اینجا این کیفیت لنزهاست که کیفیت تصاویر دوربین
های DSLR را متفاوت می سازد.
- سرعت: سرعت راه اندازی دوربین، فوکوس و میزان تاخیر شاتر نیز تفاوت دیگر این دوربین هاست.
- منظره یاب اپتیکال: نوع و کیفیت آینه به کار رفته در این نوع دوربین نقش
مهمی در ایجاد تصویری شبیه تر به واقعیت اجرا می کند. محدوده ISO : گستره
تنظیمات ISO، انعطاف پذیری بیشتری برای گرفتن عکس در شرایط متفاوت ایجاد
خواهد کرد.
- تنظیمات دستی: اساس کار دوربین های DSLR بر منبای کنترل دستی است.
طراحان اینگونه دوربین ها فرض را بر این گذاشته اند که تمامی کاربران
علاقمندند تنظیمات مخصوص به خود را داشته باشند و هنر عکاسی را با ترفندها
و سرانگشتان خود نشان دهند. پس خلاقیت طراحی اینگونه دوربین ها بر این
اساس نیز یکی دیگر از تفاوتهای میان آنهاست.
- صفحه نمایش: در بسیاری از دوربین های DSLR تنها راه مشاهده قالب تصویر،
منظره یاب اپتیکال است اما برخی کاربران LCD را ترجیح می دهند. بنابراین
دیگر تفاوت موجود در این دوربین ها قابلیت استفاده از LCD به منظور نمایش
زنده قاب تصویر است.
از دیگر تفاوتهای این دوربینها می توان به قیمت گران و سایز بزرگتر و وزن بیشتر آنها اشاره کرد که گزینه های قابل توجهی می باشند.
دوربین های Compact: این دوربین ها که به آنها ببین و بگیر
(Point-and-shoot) نیز گفته می شود در یک نگاه کلی معمولاً کوچک و سبک
هستند و لنز آنها به بدنه دوربین متصل بوده و قابل جدا شدن نیست، در درجه
اول برای عملیات عکاسی ساده طراحی شده اند و معمولاً دارای سیستم های
اتوماتیک برای تنظیم گزینه های نوردهی، فلش و دیگر عوامل عکس برداری
هستند. این نوع دوربین معمولاً در میان افرادی که هدفشان عکاسی حرفه ای
نیست و به دنبال ساده ترین روش برای ثبت لحظات و خاطرات خود هستند گزینه
مناسبی است. بد نیست کمی در مورد مزایا و معایب این نوع دوربین ها نیز
صحبت کنیم.
- سایز و وزن: قرار دادن دوربین در جیب هنگامی که قصد بیرون رفتن دارید
بدون اینکه به وزن یا سایز آن فکر کنید چه حسی به شما می دهد؟ وزن سبک و
سایز کوچک این دوربین ها واقعاً ویژگی فوق العاده ایست و به کاربر این
امکان را می دهد که لحظات را از دست ندهد و به قولی در شکار لحظه ها همیشه
پیروز باشد.
- حالت خودکار: تصاویر گرفته شده توسط این دوربین ها اصلا به پای دوربین
های DSLR نمیرسد. اما در کل تصاویری که در حالت اتوماتیک (یا دیگر حالتهای
پیش فرض) گرفته می شوند از کیفیت بسیار خوبی برخوردارند. احتمالاً تولید
کنندگان این نوع دوربین ها بر این باورند که این حالت خودکار بیشتر مورد
استفاده قرار می گیرد بنابراین تمرکز بیشتری بر روی آن داشته اند.
- قیمت: عموماً این دوربین ها قیمت ارزان تری نسبت به دوربین های دیگر
دارند. گرانقیمت ترین آنها باز هم قیمتی پایین تر از یک دوربین DSLR دارد.
- قاب LCD : همانطور که در بالا ذکر شد بسیاری از کاربران دوربین های
دیجیتال استفاده از نمایشگر LCD را ترجیح می دهند. دوربین های ببین و بگیر
معمولاً با این قابلیت عرضه می شوند. برخی از این نمایشگرها متحرک هستند و
این امکان را به کاربر می دهند که از زوایای مختلف و حتی از خودش عکس
بگیرد.
بعضی معایب اینگونه دوربین ها به شرح ذیل است:
- کیفیت تصویر: دوربین های Point-and-shoot معمولاً سنسورهای کوچکی دارند.
این بدین معنی است که از کیفیت تصویر خوبی برخوردار نمی باشند. البته
تولید کنندگان این دوربین ها در تلاش برای ایجاد تغییراتی در این خصوص می
باشند ولی همچنان راه درازی تا رسیدن به دوربین های DSLR در پیش دارند.
- محدوده ISO کوچک: رنج ISO در موقعیتهای مختلف عکاسی محدودیت ایجاد می
کند و متاسفانه این محدودیت در این نوع دوربین ها وجود دارد.
- سرعت پایین: کند بودن اینگونه دوربین ها علی الخصوص تاخیر شاتر
آنها(فاصله میان فشردن شاتر و گرفته شدن عکس) زبانزد است. البته بهتر است
در این مورد هیچگاه با دوربین های DSLR مقایسه نشوند.
- اتکا به LCD : بسیاری از دوربین های Ponit-and-Shoot کاملاً به LCD خود
وابسته هستند. هرچند بعضی افراد از استفاده از LCD دوربین لذت می برند
برخی نیز استفاده از منظره یاب را ترجیح می دهند. برخی از ببین و بگیرها
حاوی منظره یاب می باشند ولی زاویه دید آن آنقدر کوچک است که عملاً
استفاده از آن غیر ممکن است. برخی دیگر نیز که کلاً فاقد این امکان می
باشند.
- عدم امکان ارتقاء: در حالی که این دوربین ها به علت قابل حمل بودنشان
بسیار مورد استقبال هستند اما عدم تطبیق پذیری آنها با تکنولوژی های جدید
از نقاط ضعف بسیار بارزشان است. امکان استفاده از لنزها و لوازم جانبی
مختلف بر روی این دوربین ها امکان پذیر نیست.
دوربین های Prosumer: این دوربین ها در دسته بندی بین دوربین های DSLR و
Point-and-Shoot قرار می گیرند. از لحاظ سایز تقریباً هم قد و قواره
دوربین های DSLR هستند. در کیفیت نسبت به دوربین های Compact از کیفیت
بالاتری برخوردارند ولی در استفاده، به راحتی آنها نیستند. در واقع به
دوربین هایی که از نظر امکانات نسبت به دوربین های ببین بگیر بهتر هستند
Prosumer گفته می شود. در مورد این موضوع که چه مدلی را می توان جزو این
گروه انتخاب کرد نظرات متفاوتی وجود دارد و معمولا افراد مختلف نظرات
متفاوتی دارند.
برخی اصطلاحات رایج:
حالا که با انواع دوربین های دیجیتال آشنا شدید، وقت اش است با چند اصطلاح
مهم دروبین های دیجیتال هم آشنا شوید. تا اگر خواستید دوربین تان را
انتخاب کنید با اطلاعات کامل تری جلو بروید.
مگاپیکسل: سازندگان دوربین های دیجیتال معمولاً محصولات خود را بر اساس
مگاپیکسل درجه بندی می کنند زیرا این معیار ساده ترین معیاری است که حتی
برای افراد مبتدی نیز قابل درک است. معمولاً عموم مردم بر این باورند که
مگاپیکسل بالاتر یعنی کیفیت بالاتر. مگاپیکسل نه تنها معیار خوبی برای
انتخاب دوربین ها نیست بلکه تا حدودی بی ربط هم هست. البته پیش تر نارنجی
در مطلب چرا همیشه مگاپیکسل بیشتر، بهتر نیست؟ مفصلاً به این موضوع
پرداخته است.
ISO : این اصطلاح که مخفف عبارت International Standards Organization
می باشد در دوربین های آنالوگ نشان دهنده حساسیت فیلم در برابر نور بوده و
با ارقام خاصی اندازه گیری می شد (احتمالاً آنها را بر روی فیلم ها دیده
اید-۱۰۰،۲۰۰،۴۰۰،۸۰۰ و …). ایزوی کمتر نشان دهنده حساسیت کمتر فیلم و کاهش
نویز در تصویر بود.
در عکاسی دیجیتال ISO ، حساسیت سنسور را نشان می دهد و همان اصول اعمال
شده بر روی فیلم عکاسی در دوربین های آنالوگ در سنسورها نیز صادق است. ISO
بالا معمولاً در نقاط تاریک استفاده می شود و با سرعت بالاتر شاتر و نویز
بیشتری همراه است. دو عکس زیر را با هم مقایسه کنید. عکس سمت چپ با ایزوی
۱۰۰ و عکس سمت راست با ایزوی ۳۲۰۰ گرفته شده.
اکثر مردم تمایل دارند ایزوی دوربین را در حالت خودکار قرار دهند که در
این حالت معمولاً دوربین، ایزوی مناسب را بسته به شرایط عکس برداری تنظیم
می کند و تا حد امکان آن را پایین نگه خواهد داشت.
همانطور که گفتیم ISO بالاتر نویز بیشتر را به همراه خواهد داشت و این
موضوع از کیفیت عکس می کاهد پس راه حل چیست؟ برای رسیدن به جواب خود اندکی
در مورد سنسورها بگوییم.
سنسور: وسیله ای است که کار دریافت تصاویر و تبدیل آنها به سیگنالهای
الکتریکی را انجام می دهد. دو نوع سنسوری که در اکثر دوربینهای دیجیتال
استفاده می شوند عبارتند از CCD و CMOS. سنسور (CCD(Charge Coupled Device
تقریباً به طور انحصاری در دوربین های Compact مورد استفاده قرار می گیرد
در حالی که سنسورهای CMOS(Complementary Metal Oxide Semiconductor)
بزرگتر هستند و معمولاً در دوربین های گرانتر و بزرگتر استفاده می شوند.
تولید کنندگان دوربین های دیجیتال برای جبران مشکل نویز در ISO بالا از
این سنسورها در محصولات خود استفاده می کنند. سنسورهای بزرگتر نور بیشتری
را جذب می کنند. بنابراین هرچه سنسور بزرگتری در دوربین به کار برده شود
نویز تصویر کمتر خواهد شد. البته شما از یک دوربین Point-and-shoot نمی
توانید انتظار زیادی داشته باشید چون اندازه سنسور در این دوربین ها
معمولاً بسیار کوچک است.
Autofocus: اتوفوکوس یا فوکوس خودکار به معنی تنظیم اتوماتیک لنز دوربین
و تمرکز بر روی موضوع برای رسیدن به تصویری شفاف است. در واقع اتوفوکوس
مجموعه ای از ویژگیها و عملیات خودکار است که برای گرفتن عکس در راحت ترین
حالت ممکن به کمک کاربر می آیند.
دو نوع سیستم اتوفوکوس در دوربین ها وجود دارد. سیستم Active و Passive.
در دوربین های ارزان قیمت Point-and-shoot معمولاً از سیستم Active
استفاده می شود در حالی که دوربین های DSLR از سیستم Passive بهره گرفته
اند. بعضی از دوربین ها نیز از ترکیبی این سیستم ها بهره مند اند. سیستم
اتوفوکوس Active در ابتدا از صوت جهت تعیین فاصله جسم از لنز استفاده می
کرد ولی امروزه امواج مادون قرمز جای آن را گرفته اند. اما در سیستم
Passive خبری از صوت و امواج مادون قرمز نیست. به جای آن تراشه تحلیلگر
دوربین، موضوع عکاسی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و لنز را تا زمان به
دست آمدن بهترین فوکوس به عقب و جلو به حرکت در می آورد.
فرمت Raw: این فرمت یکی از فرمت های ذخیره سازی عکس است. عکسهای گرفته
شده با این فرمت فایلهای خامی هستند که هیچگونه پردازشی توسط دوربین بر
روی آنها انجام نگرفته و به تعبیری این تصاویر ناب ترین عکسهای ممکن در
عکاسی دیجیتال هستند. به عکسهای گرفته شده با این فرمت اصطلاحاً «نگاتیو
دیجیتال» گویند. فرمت Raw میان عکاسان حرفه ای از جایگاه خاصی برخوردار
است زیرا امکان مانور بیشتری بر روی این عکسها برایشان فراهم خواهد شد.
مطمئناً همه با فرمت JPEG آشنایی دارید. این فرمت از ابتدای فراگیر شدن
عکاسی دیجیتال در این دوربین ها به چشم می خورد. تفاوت فرمت Raw با این
نوع فرمت همین پردازش تصویر است که راجع به آن توضیح دادیم. در فرمت JPEG
فایل، فشرده شده و بسیاری از اطلاعات عکس از بین می رود. برای مثال ممکن
است یک زمینه با رنگهای سبز مختلف توسط پزدازشگر همرنگ تشخیص داده شود و
از یک رنگ میانگین به جای کلیه رنگهای سبز استفاده شود، در صورتیکه در
فرمت Raw هیچگاه این اتفاق نخواهد افتاد. اگر دو عکس با فرمت های فوق را
با هم مقایسه کنیم ممکن است در نگاه اول فایل JPEG به مراتب تصویر بهتری
داشته باشد ولی با اندکی ویرایش بر روی فایل Raw تفاوت این دو عکس و کیفیت
برتر Raw آشکار خواهد شد. دوربین های مختلف فرمتهای مختلفی از Raw ارائه
کرده اند. وقتی یک دوربین دیجیتال را می خرید، بررسی کنید که آیا این
دوربین امکان ذخیره سازی عکس ها به صورت RAW را دارد یا نه؟ و این مورد را
در گزینه های انتخاب یک دوربین مناسب فراموش نکنید.
=================================
یکی از سؤالات همیشگیای که خوانندگان برای بخش عکاسی دیجیتال ارسال میکردند این بود که فرق دوربین DSLR با دوربینهای دیجیتال معمولی، دوربینهای کامپکت، دوربینهای خانگی و بسیاری نامهای دیگر که در مقابل آن قرار میگیرند، چیست؟ واقعیت این است که از دید حرفهای، دوربینها (چه دیجیتال و چه آنالوگ) تنها به دو دسته تقسیم میشوند: DSLR و هر آنچه کهDSLR نیست!
Digital Single Lens Reflex) DSLR)، به دوربینهایی گفته میشود که نور تابیده شده از داخل لنز مستقیماً روی حسگر نمیتابد و بر خلاف دوربینهای عادی، نور پس از وارد شدن از داخل لنز روی یک آیینه میتابد و آن آیینه نور را به آیینه بالایی میتاباند تا به چشم برسد؛ دقیقاً مثل یک پریسکوپ. در لحظه گرفتن عکس، این آیینه به بالا میجهد و نور به حسگر میتابد. خیلی پیچیده شد؟ خوب یک نشانه اصلی دوربینهای DSLR (جز قیمت بالای آنها) این است که لنزآنها به طور کامل از بدنه دوربین جدا میشود، ولی در دوربینهای معمولی نمیتوان لنز را جدا کرد.
حالا سؤال دوم پیش میآید: آیا جدا شدن لنز تنها دلیل کاربران حرفهای برای خریدن یک دوربین گرانقیمت است؟ خیر! کاربران حرفهای دلایل محکمی برای خرید یک دوربین DSLR دارند. از جمله:
اندازه حسگر: یکی از بزرگترین تفاوتهای DSLRها و دوربینهای کامپکت خانگی، اندازه حسگر دوربینهایآنها است. احتمالاً نمیتوانید این بخش از دوربینتان را ببینید. حداقل در مورد دوربینهای خانگی مجبورید برای دیدن آن، دوربینتان را بشکنید! اندازه تقریبی آن در دوربینهای خانگی حدوداً اندازه یک بند انگشت کوچک شما است. در حالی که در دوربینهای DSLR خیلی بزرگتر است.
یک قانون
هر چه حسگر یک دوربین بزرگتر باشد، کیفیت عکس ثبت شده خصوصاً از لحاظ طبیعی بودن رنگها و کمتر شدن نویز تصویر بسیار بالاتر خواهد بود. براساس این قانون، کیفیت عکسهای یک DSLR شش مگابایتی بسیار بالاتر از یک دوربین ده مگاپیکسلی معمولی است. بنابراین تصور مگاپیکسلها را باید در مورد دوربینهای همسان به کار گیرید.
تنظیمات دستی: بر خلاف دوربینهای خانگی، دوربینهای DSLR یک سری کنترل کننده دارند که در اولین نگاه با خودتان میگویید: <این یعنی یک دوربین حرفهای>! کنترل کنندههای استاندارد در یک دوربین DSLR عبارتند از:
مد دیافراگم - سرعت ثابت و مد تمام دستی، که به شما امکان میدهد به منظور عکاسی در شرایط نوری پیچیده، خودتان به صورت دستی مقدار دیافراگم یا سرعت دوربین را به صورت مجزا یا همزمان تنظیم کنید.
از دیگر تنظیمات موجود در این دوربینها میتوان به تنظیمات منحنیهای رنگی، وضوح، کنتراست، اشباع رنگ، تنظیمات دستی تراز سفیدی، ویرایش عکس در داخل دوربین و امکان همزمانسازی فلاشهای خارجی.
DSLRها فتوشاپ هم دارند؟
نویز: یکی از اصلیترین تفاوتهای دوربینهای DSLR با دوربینهای خانگی نویز است. فرض کنید دوربینتان را با خودتان به مهمانی شبانه میبرید. نور محیط کم است و شما با افتخار حساسیت دوربینتان را روی 400 یا 800 قرار میدهید و عکس میگیرید. عکسها را همان لحظه روی نمایشگر کوچک دوربین نگاه میکنید و با خود می گویید: عجب کیفیتی! فردای آن روز می بینید سطح تمام عکسها با پوششی دانه دانه و شن مانند پوشیده شده است؛ چیزی که در مورد دوربینهای DSLR به علت بزرگی حسگرشان کمتر دیده میشود.
به همین دلیل کیفیت عکسهایی که با دوربینهای DSLR با حساسیت 400 گرفته میشود، حتی بالاتر از حساسیت 800 یا 1600 در دوربینهای معمولی است و بالعکس نویز تصویر در حساسیت 1600 در یک دوربین DSLR تقریباً برابر همان مقدار نویز در حساسیت 400 یا 800 یک دوربین عادی است.
چرا دوربین من برفک میزند؟
کارآیی: سرعت شروع به کار دوربین از لحظه روشن شدن تا لحظه آماده به کار شدن، در اغلب دوربینهای خانگی بین یک تا گاهی دو ثانیه طول میکشد. حالا این مسئله چه اهمیتی دارد؟ همین زمان شروع به کار گاهی ممکن است موجب از دست رفتن یک موقعیت خوب عکسبرداری میشود. این زمان در دوربینهای DSLR گاهی به یک چشم بر هم زدن میرسد. دکمه ON را میزنید و بلافاصله عکس میگیرید؛ به همین سادگی!
البته مسئله کند بودن دوربین در مورد وقفه عکسبرداری یا همان Shutter Lag نیز بسیار مهم است. وقفه عکسبرداری به مقدار زمانی گفته میشود که از لحظه فشردن دکمه شاتر تا لحظه ثبت عکس طول میکشد. در دوربینهای DSLR این زمان تقریباً صفر است.
وسایل جانبی: نهایتاًً اینکه، خرید یک DSLR با خرید یک مجموعه وسایل هنر عکاسی یکی است. این مجموعه میتواند از بدنههای باتریدار که زیر دوربین وصل میشوند (و عمر آنها چندین برابر باتری استاندارد دوربین است)، تا لنزهای دوربُرد و 180درجه، فیلترهای مختلف که روی لنزها وصل میشوند، و بسیاری تجهیزات دیگر را در بر گیرد.
البته اگر از کاربرانی هستید که تمام مدت دوربین خود را روی حالت خودکار قرار میدهید، از خرید این تجهیزات صرفنظر کنید؛ زیرا فقط پول خرج کردنِ بیدلیل است. اما لنزها مهمترین تجهیزات جانبی DSLRها هستند. شاید به جرات بتوان گفت که برای هر موقعیت عکاسی یک لنز خاص طراحی و عرضه شده است. اما آیا ما واقعاً از همه موقعیتهای عکاسی استفاده میکنیم؟
یعنی این لنز گرانتر از خود دوربین من است! چرا؟
فهرست دلایل ما میتوانند خیلی بیشتر از اینها هم ادامه پیدا کند. اما قبل از اینکه به سراغ یک دوربین DSLR بروید، باید به یک نکته خیلی مهم فکر کنید: اینکه میخواهید از آن چه استفادهای کنید؟ نکته دیگر اینکه، ببینید آیا اصولاً میتوانید از آن استفاده کنید یا خیر؟ برخی از دوربینهای DSLR هستند که شاید یک ماه طول بکشد تا تنها با کارآییهای استاندارد آن آشنا شوید و همین هم در صورتی است که هر روز با آن سر و کله بزنید و عکس بگیرید.
از سویی دیگر، دوربینهای DSLR بزرگ و سنگین هستند. نمیتوانید آنها را در جیبتان قرار دهید و به مهمانی یا کوه بروید. حمل این دوربینها گاهی بسیار سخت میشود (مثلاً در یک استادیوم ورزشی) و حتی ممکن است برای حمل آنها از شما مجوز بخواهند (مثل اماکن نظامی). بنابراین اگر عاشق عکاسی نیستید و اگر به این رشته هنری به عنوان اولین علاقمندی خود نگاه نمیکنید، بهتر است یک دوربین کامپکت با کیفیت را به جای آن انتخاب کنید. DSLRها برای حرفهایها ساخته میشوند.